طراحی اقلیمی ساختمان های مسکونی شهر سبزوار با تأکید بر جهت گیری ساختمان و عمق سایبان سعید حسین آبادی ، دکتر حسن لشکری ، دکتر محمد سلمانی مقدم

ناسازگاری بین معماری و نوع اقلیم باعث افزایش استفاده از انرژی برای سرمایش  یا گرمایش مساکن می گردد و این امر هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست­محیطی تأثیرات منفی بر جای می­گذارد. از این رو لازم است با شناخت ویژگی­های اقلیمی هر سکونتگاه ضوابطی مطابق اقلیم آن محل برای طراحی فضاها تعیین گردد. با توجه به اهمیت بحث مذکور هدف این مقاله تعیین جهت مناسب ساختمان و عمق مناسب سایبان برای ساختمان­های مسکونی شهر سبزوار، در راستای تحقق قسمتی از اصول طراحی اقلیمی است. از این رو ابتدا با استفاده از داده­های اقلیمی ایستگاه هواشناسی سینوپتیک سبزوار (شامل حداقل و حداکثر دما و رطوبت نسبی) نمودار زیست­اقلیمی ساختمانی، ترسیم و بر روی آن آستانه­ها و نیازهای حرارتی ساختمان، مواقع نیاز و عدم نیاز به آفتاب (مواقع سرد و گرم)، و اولویّت­های طراحی اقلیمی شهر مزبور مشخص شد.  سپس  با استفاده از روش محاسباتی میزان انرژی تابیده شده بر سطوح قائم بنا، در مواقع گرم و سرد و در نهایت بهترین جهت قرارگیری ساختمان در این شهر مشخص گردید. بر این اساس، جهت 15 و 30 درجه شرقی (15 و 30 درجه از جنوب به­سمت شرق چرخیده باشد) در ساختمان­های یک­طرفه و جهت 165+ و 15- و شمالی- جنوبی در  ساختمان­های دو طرفه بهترین جهت­های قرارگیری ساختمان با توجه به عامل تابش آفتاب است. در مورد وزش باد نیز این جهات مناسب می­باشد. در قسمت بعدی عمق مناسب سایبان در ارتباط با زاویه تابش آفتاب برای شهر مورد مطالعه معین شد. بهترین عمق سایبان در صورت داشتن پنجره­ای به ارتفاع 1 متر برای دیوار جنوبی  26/0 متر  محاسبه شد.